Giáo lý vô thường trong đạo Phật không phải là một lý thuyết, luận thuyết. Nó là một sự thật. Và sự thật này đòi hỏi chúng ta phải thực tập, quán chiếu để thể nhập, chứng ngộ. Sau đây Tình Yêu Cuộc Sống sẽ chia sẻ tới bạn câu chuyện lời phật dạy về vô thường trong cuộc sống nhé.
LỜI PHẬT DẠY VỀ VÔ THƯỜNG
Bản chất của cuộc sống, của cõi luân hồi là vô thường. Chúng ta thường không ý thức được về điều này bởi luôn mải mê với vô số ham muốn, tham vọng, hạnh phúc và khổ đau… để chúng cuốn trôi chúng ta qua hết tháng ngày như những dòng thác lũ.
Vô Thường Là Gì ?
Khi buồn rầu hay bất mãn, chúng ta nghĩ một cách chắc chắn rằng mình sẽ đi theo hướng đó mãi mãi, đặc biệt bám chấp mạnh mẽ vào quan điểm cố thủ về bản thân. Ví dụ, chúng ta thường nói tôi là người hay u buồn, tôi là người hay tức giận, tôi không thông minh cho lắm,… Trong thực tế, chúng ta có thể là như thế này hay thế kia nhưng đó không phải là bức tranh toàn cảnh và cũng không phải luôn luôn là như vậy, mọi thứ đều sẽ thay đổi. Vì không nhận ra vô thường, chúng ta phải đối mặt với cảm xúc: thất vọng, cáu giận, buồn rầu, cô đơn và vô số các vấn đề khác.
Chúng ta có thể vượt qua xúc tình phiền não bằng cách làm quen với bản chất luôn thay đổi của vạn vật, và nhận ra rằng vạn pháp luôn luôn thay đổi. Dần dần, chúng ta sẽ học được cách để thấu hiểu và chấp nhận rằng thay đổi là bản chất của cuộc sống. Chúng ta không chỉ hiểu thay đổi luôn có mặt mọi nơi, mọi lúc mà cần thấu hiểu rằng chính chúng ta có thể tạo ra sự thay đổi. Chúng ta có năng lực thay đổi bản chất của mình, có thể tự mình trưởng dưỡng và chuyển hóa tâm hướng tới một đời sống tích cực.
Xem thêm
- Chào Bạn Tên Tôi Là Cuộc Sống
- Cuộc Sống Là Một Món Quà
- Đức Phật Chỉ Về 3 Điều Khi Người Ta Mất Đi Mới Biết
Để khởi đầu, bạn hãy xin nguyện giờ thiền này tạo ra sự an lạc lớn hơn cho khắp thảy chúng sinh, hãy cầu nguyện giờ thiền này sẽ là nhân cho bản thân đạt được giác ngộ để có thể lợi ích cho hết thảy chúng sinh, để bản thân cùng hết thảy hữu tình thoát khỏi khổ đau và đạt được giác ngộ. Sau đó hãy hướng tâm bạn vào thân thể, hãy nghĩ đến các bộ phận như hai tay, hai chân, đầu, da, máu, xương, dây thần kinh và các cơ. Hãy lần lượt kiểm chứng từng bộ phần cùng cảm giác đi kèm. Hãy thiền định về bản chất của các bộ phận này trên cơ thể, chúng làm bằng chất liệu gì, và hình dáng, kích thước như thế nào.
Hãy nhạy cảm nhận rõ nét sự vận hành của thân thể cũng như chuyển động đang xảy ra vào từng thời điểm. Sự thay đổi đều đặn trong hơi thở, nhịp đập trái tim, lưu thông máu trong người và năng lượng của các mạch thần kinh. Hãy hiểu rõ về thân thể bạn thậm chí ở mức độ vi tế hơn là kết cấu của tế bào trong thân thể, thân thể hoàn toàn được tạo thành từ những tế bào sống, xuất hiện, dịch chuyển, tái tạo, chết đi và tan rã.
Ở cấp độ vi tế hơn nữa, tất cả bộ phận của bạn được tạo thành từ những phân tử, nguyên tử và phần tử nhỏ bé hơn nguyên tử. Những yếu tố cấu thành này liên tục chuyển động và thay đổi. Hãy cố gắng có được một cảm giác thực sự về sự thay đổi đang diễn ra mọi khoảnh khắc trong thân thể bạn.
Sau đó, hãy hướng sự chú ý vào tâm bạn. Tâm được tạo thành từ nhiều phần gồm suy nghĩ, nhận thức, cảm xúc, ký ức và các hình ảnh lần lượt diễn ra không ngừng nghỉ. Hãy dành một vài phút để quan sát sự biến động của dòng chảy và những trải nghiệm trong tâm bạn, giống như một người đang nhìn ra ngoài cửa sổ, ngắm một con phố đông người, nhìn ngắm những chiếc xe, quan sát những chiếc xe và khách bộ hành đi ngang qua cửa. Hãy đừng bám chấp vào bất cứ điều gì bạn thấy trong tâm mình, đừng nhận xét, đánh giá, chỉ quan sát và cố gắng hiểu được bản chất vô thường của tâm bạn.
Học Lời Phật Dạy Về Vô Thường
Trong quá trình thiền định về vô thường, bạn cần có cảm nhận rõ ràng mạnh mẽ về bản chất luôn thay đổi của vạn vật. Hãy duy trì sự chú ý, tập trung của bạn vào cảm giác đó trong thời gian càng lâu càng tốt mà không để cho tâm trí bạn bị xao động. Nói một cách khác, hãy ổn định việc thiền định. Hãy để tâm trí bạn tràn ngập trải nghiệm đó. Khi cảm giác mạnh mẽ rõ ràng về bản chất luôn thay đổi của vạn vật đã giảm đi hay sự chú ý của bạn bắt đầu trở lên sao nhãng, một lần nữa hãy phân tích về vô thường của thân, tâm và cảnh.
Bạn hãy kết thúc giờ thiền định với suy nghĩ rằng việc bám chấp vào sự thường còn của vạn pháp là một chuyện không thực tế và là sự tự lừa dối bản thân. Bất cứ thứ gì đẹp đẽ, làm chúng ta hài lòng đều sẽ thay đổi và cuối cùng biến mất.
Vì vậy, chúng ta không thể kỳ vọng bất cứ thứ gì hay điều gì sẽ đem lại hạnh phúc vĩnh viễn. Ngoài ra, bất cứ thứ gì không đẹp hay khiến chúng ta không hài lòng đều cũng không tồn tại mãi mãi. Mọi thứ sẽ thay đổi, có thể thay đổi theo chiều hướng tốt hơn, cho nên chúng ta không cần buồn rầu hay chối bỏ điều gì cả.
Nói một cách chung nhất, vô thường là tính chất căn bản của vạn pháp thế gian bao quát toàn bộ thân, tâm, cảnh. Sự thay đổi này luôn tiếp diễn không ngừng và dẫn chúng ta đến cái đích cuối cùng của cuộc sống hiện tại – đó là cái Chết – một hiện tướng rõ rệt nhất, lớn lao nhất và khốc liệt nhất của vô thường. Đây cũng là một đề mục lớn trong đề tài quán niệm về vô thường mà chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong phần thực hành kế tiếp.
Xem thêm
Đức Phật có nói rằng trong tất cả các dấu chân thì dấu chân voi là lớn nhất, trong tất cả các phép quán thì quán vô thường là lớn nhất. Vì vậy, chúng ta nên trân trọng hơn những giây phút, khoảnh khắc ta đang sống trong cuộc đời này, để chúng ta sử dụng cuộc đời này một cách có ý nghĩa hơn. Các bậc Thầy giác ngộ nhắc nhở chúng ta rằng: Nếu buổi sáng con không quán vô thường thì con sẽ để buổi sáng trôi qua vô ích. Nếu buổi trưa con không quán vô thường thì buổi chiều con sẽ để trôi qua vô ích. Nếu buổi tối con không quán vô thường thì con sẽ để cả đêm trôi qua vô ích. Nhờ có pháp quán vô thường mà ban có thêm năng lượng để ta trưởng dưỡng niềm tin sâu hơn với sự thực hành Phật pháp.
Bài viết liên quan: